Ik woon met mijn vrouw en kind off the grid in een pittoresk boerderijtje op een berg in Catalonië. Onze homesteadligt aan een beek in een sprookjesachtig food forest midden in de natuur. We hebben een uitgestrekte Permcultuur tuin met vele soorten groenten, kruiden, aromatische planten, bloemen, bijen, … en met een boomgaard waarvan we het jaar rond vers fruit plukken. Naast 2 honden en 5 poezen, scharrelen er kippen en grazen er schapen. Kraanwater komt uit de beek, drinkwater uit een nabijgelegen bron, stroom door middel van zonnepanelen en we stoken de kachel met natuurlijk gestorven bomen van eigen terrein. 

Zie je het voor je? Een eigen paradijs onder de zon, in een oude boerderij, tiny house of een yurt, alle ruimte en vrijheid, in harmonie met de natuur, je eigen voedsel verbouwen, helemaal zelfvoorzienend; 100% zelfvoorzienend!

Voor wie nu denkt; JA! Wow! Wat een droom, 100% zelfvoorzienend.

Wel, dit is je wekker: 100% zelfvoorzienend is een utopie.  

Zelfvoorzienend luchtkasteel

Met de dagdroom van zelfvoorzienendheid is op zich niets mis, sterker nog, om te verduurzamen moet je iets voor ogen hebben en waarom niet het hoogst haalbare?! 

15 jaar geleden ging ikzelf op pad om een zelfvoorzienend luchtkasteel te funderen. Wwoofend de wereld rond, via allerhande plekken, projecten en cursussen, en immer lerend van andermans en eigen ervaring. Uiteindelijk heb ik mijn luchtkasteel kunnen verankeren op de eerder beschreven plek, hoofdzakelijk door te blijven dromen. Dus blijf met alle liefde dromen! Het is the way to go. Maar wees geen slaapkop; 100% zelfvoorzienend is een utopie.

Diep geworteld ideaal

Zelfvoorzienendheid als ideaal lijkt cultureel dusdanig diep geworteld, dat ik dat van de utopie nog wel een keer zal herhalen. Een wekker moet doorzetten, soms tot vervelens toe, anders wordt er weer ingesukkeld. En het ontsukkelen is nou net de bedoeling van dit verhaal. Letterlijker dan figuurlijk. 

Ik zie de utopie nog het meest verkondigd op de ‘duurzame’ forums en facebook-groepen. “We zijn op zoek naar een stuk grond in Portugal om met onze twee kinderen in een tiny house helemaal zelfvoorzienend te gaan wonen”. Details variëren, maar de strekking is uniform. 
Daarnaast krijg ik zelf ook dikwijls de vraag of we dan ook helemaal zelfvoorzienend zijn. Bij bezoek uit Nederland is dat eerder regel dan uitzondering. En hoewel het me al lang niet meer verbaast, blijf ik de vraag frappant vinden. 
Zowel online als offline is “zelfvoorzienend” een signaal dat ik met iemand van doen heb die geen idee heeft over het verbouwen en verwerken van voedsel. Dat wil zeggen, voor het gemak beperk ik het concept ‘zelfvoorzienend’ tot het zelf voorzien in eigen voeding, dat wil zeggen; geen voedingsmiddelen kopen. 100% zelfvoorzienend in brede zin zou ook woning, kleding, transport, spullen, kortgezegd ‘alles’ omvatten. De waanzin van dat idee lijkt me (hopelijk) evident.

Verduurzaming in plaats van zelfvoorziening

Denk er eens over na, zelfvoorzienend zijn. Praat er eens met iemand over.
Ik hoop van harte dat vroeger dan later het besef daagt dat het ideaal om volledig in eigen behoefte te voorzien van de zotten is. Wanneer we collectief bewust worden van hoeveel grond, grondstof en energie er nodig is voor ons alledaagse zelfvoorzien, dan maken we volgens mij een kwatumsprong naar een ideaal dat wel haalbaar is, namelijk: meer duurzaamheid op lokale, regionale en planetaire schaal. Dit begint bij het besef: 100% zelfvoorzienedheid is een utopie, meer duurzaamheid is een must! 

En het gave van verduurzaming is dat we elke dag, zelf vandaag nog, actief kunnen bijdragen aan het verwezenlijken van deze droom. 

Een hartelijke groet,

Timo