Category Archives: Geest

Volgens de overlevering is de Chinese wijsgeer Lao Tse de grondlegger van het taoisme. Lao Tse was archivaris van de stad Luoyang. Hij trok weg uit de streek waar hij woonde, omdat hij teleurgesteld was over het geestelijk verval, maar volgens de overlevering werd hij door een grenswacht weerhouden, die wel interesse stelde in zijn wijsheid en hem vroeg… Lees verder

Demokritos was een Griekse filosoof en astronoom, die afkomstig was uit Thracie. Hij verbleef langere tijd in Egypte en in Babylon, waar hij veel kennis opdeed van de astronomie en de wiskunde. Hij introduceerde in Griekenland nieuwe concepten zoals de verdeling van de sterrenhemel in een noordelijk en een zuidelijk halfrond, en hij beschreef sterrenstelsels.… Lees verder

Zhuang Zi is een van de belangrijkste denkers uit het taoisme. Deze Chinese filosofie beschouwt de werkelijkheid als een mysterie, dat het menselijk denkvermogen te boven gaat. Omdat we de werkelijkheid niet kunnen kennen, mogen wij in onze opvattingen daarover niet stellig zijn. De mens, die zijn vooroordelen en vastgeroeste meningen loslaat, leeft volgens de… Lees verder

Met zijn belangrijkste filosofische werk Kritiek van de zuivere rede (1781) heeft Immanuel Kant een kentering teweeg gebracht in de Westerse filosofie. Hij is daarmee een van de belangrijkste moderne denkers. Hij spreekt zelf met recht van een “wetenschappelijke revolutie”. In het werk van Immanuel Kant zijn twee perioden te onderscheiden: zijn voorkritische periode en zijn… Lees verder

Volgens de hedendaagse Sloveense filosoof Slavoj Zizek heeft het linkse establishment de markteconomie als leidend economisch principe aanvaard, waardoor zij er geen kritiek meer op kan geven. Alleen populistische rechtse partijen zetten nog vraagtekens bij de onbeperkte heerschappij van de markt. Zo merken Valerie Grunberg en Frank Meester op in Filosofie scheurkalender van 2 april… Lees verder

De Franse filosoof Michel Foucault behoort tot de postmodernistische school. De kenbare waarheid wordt niet – zoals Descartes meende – bepaald door het bewustzijn, maar door de taal. Tot deze stroming behoren ook Nietsche, Freud, Ferdinand de Saussure, Kant en Hegel. Het moderne mensbeeld volgens Michel Foucault Foucault heeft faam gemaakt met zijn boek Les mots… Lees verder

“Dienaren van Gods woord zijn zij die het volk op gezag van de hoogste overheden de vroomheid leren in een vorm die volgens het besluit van deze overheden in overeenstemming is met het algemeen belang”. Bovenstaande zin uit het Tractatus theologico-politicus (1670) van Spinoza stelt de scheiding tussen kerk en staat aan de orde. Baruch… Lees verder

De Deense filosoof Søren Kierkegaard wordt beschouwd als een van de eerste existentialisten. In zijn werk verdiept hij zich in de verhouding tussen het denken (bewustzijn) van de mens en de werkelijkheid. Taal, zo stelt hij, is als product van het denken per definitie een onvolkomen uitdrukking van de werkelijkheid. Volgens Søren Kierkegaard vervreemdt de taal ons van… Lees verder

Het boek “Das Narrenschiff” (1494) van de hand van de Duitse filosoof Sebastian Brant is te beschouwen als een voorloper op “De Lof der Zotheid” (1515) van de Nederlandse filosoof Erasmus. Het boek is een kritiek op het humanisme, dat de mens centraal stelt in de wereld. Sebastian Brant (een tijdgenoot van Maarten Luther) spoort aan inzicht… Lees verder

In het boekje “Descartes in 90 minuten” van Paul Strathern wordt het leven en denken van Rene Descartes toegelicht. Het is een erg prettig en inderdaad snel leesbaar boekje. De grote verdienste van Descartes (1596-1650) is dat hij als een van de eerste Westerse filosofen het Middeleeuwse mystieke denken verliet en de wereld puur determineerde… Lees verder